زمان تقریبی مطالعه: 8 دقیقه
 

عزرة بن قیس احمسی




عزرة بن قیس که در برخی از منابع از او با نام عروة بن قیس نیز یاد شده است،
[۱] ابوحنیفه احمد بن داوود، الاخبار الطوال، تحقیق عبدالمنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، ص۲۲۹، قم، منشورات رضی، ۱۳۶۸ش.    
[۲] شیخ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۳۸، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳.    
[۳] طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری باعلام الهدی، ج۱، ص۴۵۱، تهران، اسلامیه، چاپ سوم، ۱۳۹۰ق.    
[۴] کوفی، ابن اعثم، الفتوح، تحقیق علی شیری، ج۵، ص۸۶، بیروت، دارالاضواء، چاپ اول، ص۱۹۹۱.    
از سران و فرماندهان سپاه عمر بن سعد در کربلا بود.


۱ - کارگزار ابوبکر و عمر


او از کارگزاران ابوبکر و عمر بود و از سوی آنان جهت انجام برخی امور به شام و عراق سفر کرده بود.
[۵] ابن‌ عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، ج۴۰، ص۳۱۲، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵.    
او در زمان خلافت عمر بن خطاب، مدتی عهده‌دار امارت شهر حلوان بود.
[۶] ابن‌ عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، ج۴۰، ص۳۱۰، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵.    


۲ - شهادت علیه حجر بن عدی


عزره بن قیس در زمان امارت زیاد بن ابیه از یاران و همنشینان او به شمار می‌رفت و از کسانی بود که علیه حجر بن عدی شهادت داده مقدمات شهادت او را به دست معاویه فراهم آورده بود.
[۷] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق محمد باقر محمودی، ج۵، ص۲۵۵، بیروت، دارالتعارف، چاپ اول، ۱۹۷۷.    


۳ - نوشتن نامه به امام


عزره به همراه شبث بن ربعی و برخی دیگر از اشراف کوفه به امام حسین (علیه‌السّلام) نامه نوشت و ایشان را به کوفه دعوت کرد.
[۸] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق محمد باقر محمودی، ج۳، ص۱۵۸، بیروت، دارالتعارف، چاپ اول، ۱۹۷۷.    
[۹] ابوحنیفه احمد بن داوود، الاخبار الطوال، تحقیق عبدالمنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، ص۲۲۹، قم، منشورات رضی، ۱۳۶۸ش.    
[۱۰] شیخ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۳۸، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳.    
اما با ورود عبیدالله بن زیاد به کوفه دعوت خود را زیر پا نهاد و به او پیوست.
پس از فرود آمدن امام حسین (علیه‌السّلام) در کربلا به دستور پسر زیاد همراه با چهار هزار نفر کوفی، راهی کربلا شد.
[۱۱] شیخ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۸۴، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳.    

نقل شده که عمر بن سعد از او خواست تا نزد امام (علیه‌السّلام) برود و از علت آمدنشان به عراق جویا شود؛ اما عزره به واسطه این که از کسانی بود که به امام (علیه‌السّلام) نامه نوشته بود از این کار شرم کرد و نپذیرفت.
[۱۲] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۵، ص۴۱۰، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷.    
[۱۳] کوفی، ابن اعثم، الفتوح، تحقیق علی شیری، ج۵، ص۸۶، بیروت، دارالاضواء، چاپ اول، ص۱۹۹۱.    


۴ - گفت و گو با زهیر


در روز تاسوعا نیز، زمانی که ابوالفضل العباس (علیه‌السّلام) با عده‌ای از یاران امام (علیه‌السّلام) از جمله حبیب بن مظاهر و زهیر بن قین برای تاخیر‌انداختن جنگ تا روز عاشورا نزد لشکر عمر بن سعد رفته بودند، حبیب و زهیر فرصت را غنیمت شمردند و به موعظه سپاه عمر بن سعد پرداختند در این هنگام عزره بن قیس خطاب به حبیب گفت: «تو تا می‌توانی، خود را پاک جلوه می‌دهی.» زهیر گفت:
«ای عزره خداوند او را پاکیزه و هدایت کرده است؛ ‌ای عزره از خدا بترس و بدان که من خیر خواه توام. ‌ای عزره تو را به خدا مبادا از کسانی باشی که گمراهان را بر کشتن جانهای پاک یاری بدهید.» عزره گفت: «ای زهیر تو نزد ما از شیعیان این خاندان نبودی بلکه عثمانی بودی.» گفت: «آیا بودنم در اینجا نشان آن نیست که با آنهایم. بدان به خدا سوگند من هرگز برایش نامه‌ای ننوشتم و پیکی نزدش نفرستادم و....».
[۱۴] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۴، ص۴۱۶-۴۱۷، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷.    
[۱۵] کوفی، ابن اعثم، الفتوح، تحقیق علی شیری، ج۵، ص۹۸، بیروت، دارالاضواء، چاپ اول، ص۱۹۹۱.    


۵ - فرماندهی سواره نظام


در روز عاشورا عزره بن قیس از سوی عمر بن سعد به سمت فرماندهی سواره نظام برگزیده شد
[۱۶] ابوحنیفه احمد بن داوود، الاخبار الطوال، تحقیق عبدالمنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، ص۲۵۶، قم، منشورات رضی، ۱۳۶۸ش.    
[۱۷] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۵، ص۴۲۲، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷.    
[۱۸] شیخ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۹۵، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳.    
[۱۹] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق محمد باقر محمودی، ج۳، ص۱۸۷، بیروت، دارالتعارف، چاپ اول، ۱۹۷۷.    
و در حملات سپاه ابن‌سعد علیه امام حسین (علیه‌السّلام) شرکت کرد. نقل شده در برهه‌ای از جنگ چنان از سوی سواران‌ اندک سپاه امام (علیه‌السّلام) در تنگنا قرار گرفت که مجبور شد از عمر بن سعد تقاضا کند که تیرانداز به کمک او بفرستد.
[۲۰] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۵، ص۴۳۶، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷.    
[۲۱] شیخ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۱۰۴، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳.    
او از کسانی بود که پس از شهادت امام حسین (علیه‌السّلام) به دستور عمر بن سعد سرهای شهدا را نزد عبیدالله بن زیاد در کوفه بردند.
[۲۲] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۵، ص۴۵۶، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷.    


۶ - روایت حدیث


برخی از منابع عزرة بن قیس را در شمار تابعین طبقه اول قرار داده
[۲۳] ابن ‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۵، ص۲۷۹، حیدر آباد، چاپخانه مجلس دائرة المعارف العثمانیه، مؤسسه الکتب الثقافیه.    
[۲۴] رازی، عبدالرحمن، الجرح و التعدیل، ج۷، ص۲۱، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۹۵۲.    
[۲۵] ابن‌ سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، ج۶، ص۲۳۹، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۹۹۰.    
و او را از راویان خالد بن ولید برشمرده‌اند.
[۲۶] ابن ‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۵، ص۲۷۹، حیدر آباد، چاپخانه مجلس دائرة المعارف العثمانیه، مؤسسه الکتب الثقافیه.    
[۲۷] رازی، عبدالرحمن، الجرح و التعدیل، ج۷، ص۲۱، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۹۵۲.    
[۲۸] ابن‌ سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، ج۶، ص۲۳۹، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۹۹۰.    
در این منابع آمده که او همراه با خالد بن ولید در نبرد شام حضور داشت.
[۲۹] ابن‌ سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، ج۶، ص۲۳۹، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۹۹۰.    


۷ - پانویس

 
۱. ↑ ابوحنیفه احمد بن داوود، الاخبار الطوال، تحقیق عبدالمنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، ص۲۲۹، قم، منشورات رضی، ۱۳۶۸ش.    
۲. ↑ شیخ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۳۸، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳.    
۳. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری باعلام الهدی، ج۱، ص۴۵۱، تهران، اسلامیه، چاپ سوم، ۱۳۹۰ق.    
۴. ↑ کوفی، ابن اعثم، الفتوح، تحقیق علی شیری، ج۵، ص۸۶، بیروت، دارالاضواء، چاپ اول، ص۱۹۹۱.    
۵. ↑ ابن‌ عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، ج۴۰، ص۳۱۲، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵.    
۶. ↑ ابن‌ عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، ج۴۰، ص۳۱۰، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵.    
۷. ↑ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق محمد باقر محمودی، ج۵، ص۲۵۵، بیروت، دارالتعارف، چاپ اول، ۱۹۷۷.    
۸. ↑ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق محمد باقر محمودی، ج۳، ص۱۵۸، بیروت، دارالتعارف، چاپ اول، ۱۹۷۷.    
۹. ↑ ابوحنیفه احمد بن داوود، الاخبار الطوال، تحقیق عبدالمنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، ص۲۲۹، قم، منشورات رضی، ۱۳۶۸ش.    
۱۰. ↑ شیخ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۳۸، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳.    
۱۱. ↑ شیخ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۸۴، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳.    
۱۲. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۵، ص۴۱۰، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷.    
۱۳. ↑ کوفی، ابن اعثم، الفتوح، تحقیق علی شیری، ج۵، ص۸۶، بیروت، دارالاضواء، چاپ اول، ص۱۹۹۱.    
۱۴. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۴، ص۴۱۶-۴۱۷، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷.    
۱۵. ↑ کوفی، ابن اعثم، الفتوح، تحقیق علی شیری، ج۵، ص۹۸، بیروت، دارالاضواء، چاپ اول، ص۱۹۹۱.    
۱۶. ↑ ابوحنیفه احمد بن داوود، الاخبار الطوال، تحقیق عبدالمنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، ص۲۵۶، قم، منشورات رضی، ۱۳۶۸ش.    
۱۷. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۵، ص۴۲۲، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷.    
۱۸. ↑ شیخ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۹۵، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳.    
۱۹. ↑ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق محمد باقر محمودی، ج۳، ص۱۸۷، بیروت، دارالتعارف، چاپ اول، ۱۹۷۷.    
۲۰. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۵، ص۴۳۶، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷.    
۲۱. ↑ شیخ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۱۰۴، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳.    
۲۲. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۵، ص۴۵۶، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷.    
۲۳. ↑ ابن ‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۵، ص۲۷۹، حیدر آباد، چاپخانه مجلس دائرة المعارف العثمانیه، مؤسسه الکتب الثقافیه.    
۲۴. ↑ رازی، عبدالرحمن، الجرح و التعدیل، ج۷، ص۲۱، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۹۵۲.    
۲۵. ↑ ابن‌ سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، ج۶، ص۲۳۹، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۹۹۰.    
۲۶. ↑ ابن ‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۵، ص۲۷۹، حیدر آباد، چاپخانه مجلس دائرة المعارف العثمانیه، مؤسسه الکتب الثقافیه.    
۲۷. ↑ رازی، عبدالرحمن، الجرح و التعدیل، ج۷، ص۲۱، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۹۵۲.    
۲۸. ↑ ابن‌ سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، ج۶، ص۲۳۹، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۹۹۰.    
۲۹. ↑ ابن‌ سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، ج۶، ص۲۳۹، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۹۹۰.    


۸ - منبع

سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «قاتلان امام حسین(علیه‌السلام)»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۲۲.    


رده‌های این صفحه : تاریخ زندگانی امام حسین | تاریخ معصومان | دشمنان امام حسین | نهضت عاشورا




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.